21/12/2022 | Leestijd: 4 minuten

Zo aan het eind van dit extra turbulente jaar, hebben we allemaal de neiging om terug te blikken. En inderdaad: zo’n beetje alles stond op z’n kop in 2022. Vooral de oorlog in Oekraïne zette een dominoreeks van vallende stenen in werking. Neem de torenhoge energieprijzen en oplopende inflatie. Het is toch vreemd om te bedenken dat de waanacties van een dictator in Rusland de prijzen aan de pomp in uw dorp verhogen terwijl u staat te tanken!

Tegelijkertijd lees ik dat Vattenfall nog nooit zoveel winst heeft gemaakt als in het afgelopen jaar. Bij die ontwikkeling zet ik toch wel mijn maatschappelijke vraagtekens. Blijkbaar is hun inkoop helemaal niet zoveel duurder geworden, terwijl ze niet meer zijn gaan verkopen, want iedereen is zuiniger gaan leven. Ik neig ernaar te denken dat zij misbruik van de situatie maken.

Zorgelijk: oplopende rente
Ook de oplopende rente is een ontwikkeling die ik scherp in de gaten houd. Alles wordt daarmee duurder en dat geldt dus ook voor hypotheken. Nederlanders hebben de aparte neiging voor hun koophuis maximaal te lenen, een unieke houding. Neem de jubelton die nu afgeschaft wordt. Recent onderzoek naar dit douceurtje wees uit dat de meeste kinderen die dit bedrag ontvingen het niet gebruikten om hun hypotheekschuld af te lossen, maar juist om een nóg duurder huis te kopen. Mijn visie is namelijk dat iedereen in Nederland standaard in een te duur huis woont. Maar leenden mensen tot voor kort nog moeiteloos 5 ton voor een huis door de lage rente; door de oplopende rente ligt die limiet nu op 4 ton. Die verschuiving door de rente deed zich in slechts enkele maanden voor, en met grote gevolgen. Veel projecten voor nieuwbouwwoningen in het hogere segment moeten daardoor opnieuw ontwikkeld worden voor een lager segment. Dé bottleneck daarin is dat ontwikkelaars dan ook meteen helemaal opnieuw het vergunningentraject in moeten. Holland op z’n smalst, zou ik zeggen. Waar is Hugo als je hem nodig hebt?

Voorzichtige visie op 2023
Hoe ik naar 2023 kijk? Waarschijnlijk net zoals u: behoorlijk voorzichtig. Ik ga uit van scenario’s gebaseerd op voorzichtigheid. De prijsstijgingen voor materialen lijken weliswaar iets te stabiliseren, maar bijvoorbeeld cao’s hebben per 1 januari 2023 direct een verhogende invloed op de kostprijs voor vakkrachten. Ook stikstof geeft helaas nog heel veel stof tot discussie. Een echte dealbreker die projecten genadeloos ‘on hold’ zet. In recent overleg met onze klanten over dit soort prijsopdrijvers zien we dat ook zij met deze materie worstelen. Alle verhogingen aan onze opdrachtgevers rücksichtslos doorberekenen is niet de stijl van Haldu Groep, ook niet in moeilijke tijden. We kiezen daarbij voor de consensus in de samenwerking. Twee derde van de prijsverhogingen nemen wij in het kader van de relatie voor onze rekening, en een derde van de kostenstijgingen proberen we in overleg met onze opdrachtgevers te borgen. Een kwestie van geven en nemen, is mijn insteek.

Onze keuze voor buitenlandse vakkrachten was zo gek nog niet…
Voor 2023 lijkt het economisch klimaat een gure voorspelling te geven. Tegelijkertijd klotst het werk tegen de plinten op. Er komt geen einde aan de
projecten en Nederland staat voor een Huhohoge, sorry, huizenhoge bouwopgave. Dus het wérk is er, maar dan hebben we weer het probleem van een hoog aantal vakmensen uit de bouw dat door pensionering en andere oorzaken gaat uitstromen. De keuze van Haldu Groep destijds om zwaar in te zetten op de beste buitenlandse vakkrachten was zo gek nog niet. Het kan niet anders of de vraag naar hen zal aanhouden, en Haldu Groep is daarvoor graag uw preferente leverancier.

2023? Eerst zien, dan geloven
De kop boven deze laatste column van 2022 luidt: 2023? Eerst zien, dan geloven. Dat bedoel ik niet negatief, maar juist positief! Met andere woorden: de doemscenario’s vliegen ons om de oren. Maar vaak blijkt de praktijk toch weer anders uit te pakken. Wat je soms ziet in mindere tijden, is dat een reeks van onverwachte en elkaar versterkende gebeurtenissen ineens een positieve slinger aan de met elkaar samenhangende omstandigheden kan geven. Ik heb er redelijk vertrouwen in dat dit verschijnsel zich wellicht ook in 2023 zal voordoen. In ieder geval is het bij Haldu Groep zo dat de eerste maand van het jaar, januari, een goede indicator is voor het verloop van de rest van het jaar. Blijft u daarom mijn column lezen, ik houd u op de hoogte!

Rest mij u een ontspannen kerst en oudjaar te wensen, te midden van uw familie en vrienden. Even helemaal op adem komen om er daarna in 2023 opnieuw samen de schouders onder te zetten.

Danny van Hal